poniedziałek, 26 stycznia 2015

Notowanie metodą Cornella

Dobre notatki to istota zrozumienia danej partii materiału. Duża ilość suchych informacji nie zostanie dobrze przyswojona przez nasz mózg. Na przekór temu pojawia się metoda Cornella. Metoda ta powstała w latach 50-tych w Stanach Zjednoczonych, a konkretnie na Uniwersytecie Cornell, którego pracownikiem był właśnie Walter Pauk. Wszystko opiera się na wyciąganiu słów kluczowych z głównej notatki.


Dzielimy kartkę na dwie części. Lewa, zawierająca słowa kluczowe, powinna być mniejsza. Prawa kolumna, w której będziemy zapisywać główną notatkę. Kilka dolnych wierszy odgradzamy poziomą linią - w tym miejscu będą znajdowały się podsumowania.



Kolumna głównej części notatki 
Zapisujemy wszystko, co jest warte zapamiętania w formie pełnej treści,
czyli tworzymy zwykłą notatkę. Schematy, diagramy, wykresy, definicje itd

Kolumna słów kluczowych 
W tym miejscu wpisujemy krótkie pytania do tekstu głównej notatki, same hasła, daty, nazwiska itp,
Dzięki tym pytaniom przypomnimy sobie o czym jest tekst głównej części notatki.

Podsumowania
Nie powinny być dłuższe niż 2-3 zdania.
Krótko streszczamy, o czym jest notatka na tej danej stronie.

Cyfrowo - literowy system zapamiętywania

Adresy, numery telefonów, kody, daty - wspaniale byłoby móc to wszystko z łatwością pamiętać. Otóż można. Trzeba tylko wymyślić sensowne skojarzenia pomiędzy liczbami, a czymś, co łatwiej zapada nam w pamięć. Aby łatwo zapamiętywać liczby, najpierw należy zapamiętać alfabet kodów, który zamieściłem poniżej.

Każdej cyfrze od 0 do 9 odpowiada pewna spółgłoska lub samogłoska. Gdy tylko trzeba zapamiętać jakiś numer, należy przekształcić go w podane spółgłoski, następnie dodać samogłoski i w ten sposób powstanie wyraz, najlepiej rzeczownik, który będzie można sobie wyobrazić, skojarzyć w jakiejś historii - dzięki czemu łatwo zapamiętać. W efekcie zapamiętywanie liczb, o dowolnej długości, będzie równie łatwe, jak wymyślanie zabawnych historyjek.

W kodzie występują tylko spółgłoski. Samogłoski (i typowo polskie spółgłoski, np.: ź, ś, ć) nie niosą ze sobą żadnej informacji o numerze, lecz będą potrzebne, by utworzyć wyraz. Aby w łatwy sposób zapamiętać ten alfabet, można posłużyć się skojarzeniami, np. t i d mają pojedynczą pionową kreskę, więc reprezentują cyfrę 1. Inne pomocne skojarzenia znajdują się poniżej, można także wymyślić własne, które być może okażą się bardziej skuteczne.


NUMER LITERA SKOJARZENIA

1  t, d t ma jedną pionową kreskę
2  n n ma dwie pionowe kreski
3  m m ma trzy pionowe kreski
4  r r jest głoską wyrazu "cztery"
5  l rzymskie 50 = L
6  j odwrócone J wygląda jak 6
7  k, g K narysowane z dwóch siódemek
8  p, b odwrócone P wygląda jak 9
8  f, w zakrzywiona f ma dwie pętle jak 8
9  p, b odwrócone P wygląda jak 9
0  c, z, s wyraz "zero" zaczyna się na "z" lub dodając do spółgłosek "a" powstanie wyraz "czas"


Co należy następnie zrobić z tym kodem?

Załóżmy, iż mamy zapamiętać nr autobusu 490, którym mamy dojechać do celu podróży. Najpierw kodujemy liczbę 490 na literki kodu: 4 = r, 9 =b lub p (wybieramy sobie literę, która bardziej nam odpowiada) oraz 0 = c. A więc mamy r, b (lub p) i c. Dodajemy teraz samogłoski, by utworzyć z tego wyraz, najlepiej rzeczownik, aby móc sobie daną rzecz wyobrazić, a następnie łatwo skojarzyć (np. RyBaCy). Teraz kojarzymy sobie rybaków z autobusem, którym będziemy podróżować. Np. wyobraźmy sobie, że w jadącym autobusie linii 490 jest mnóstwo łowiących rybaków, których wędki wystają z okien autobusu. W efekcie, gdy tylko pomyślimy o danym autobusie, przypomni nam się widziany oczyma wyobraźni obraz, a wyraz rybacy łatwo rozkodujemy na liczbę 490.

Przykładowo mamy zapamiętać numer: 9034781. Znalezienie wyrazu zawierającego w kolejności spółgłoski p/b, c/z/s, m, r, k/g, f/w, t/d jest raczej niemożliwe lub przynajmniej zbyt trudne. Tak długie liczby należy rozbić na mniejsze. Np. 90-34-781. Następnie należy znaleźć trzy wyrazy, jeśli będzie trudno, zawsze można podzielić numer w inny sposób, np. 90-34-7-81. Pierwszy (90) ma mieć spółgłoski p/b, c/z/s - np. BaCa. Następny wyraz, do liczby 34 (m, r) np. MoRo. 781= k/g, f/w, t/d, więc może być to np. KWiaT. Żądaną liczbę zakodowaliśmy jako baca, moro, i kwiat. Teraz należy wymyślić skojarzenie tych trzech rzeczowników. Np. wyobraźmy sobie bacę (90), który ma na sobie spodnie moro (34) i wącha piękny kwiat (781) stojący w wazonie. Nagle wazon się przewraca i wprost na spodnie moro bacy, zostaje wylana cała jego zawartość.

Starajmy się przy tym, by ta scena była jak najbardziej "żywa" - wyobraźmy sobie dźwięki z otoczenia, zapach kwiatów, zobaczmy dokładnie kolory itp. - więcej skojarzeń i użycia zmysłów, sprawi, że lepiej zapamiętamy daną scenę. Stosując system cyfrowo-liczbowy, można zapamiętywać ogromne ciągi cyfr o dowolnej długości.

Technika haków pamięciowych

Ogromną rolę skojarzeń w sprawnym działaniu pamięci odkryto już w czasach starożytnych. Ówcześni Grecy potrafili bez problemu zapamiętać kolejność nawet kilku tali kart. A to dzięki temu, że wykazywali się niebywałym sprytem w tworzeniu skojarzeń. Techniką polegającą na zapamiętywaniu informacji, dzięki skojarzeniu ich z wcześniej utrwalonymi elementami, reprezentującymi kolejne liczby, jest m.in. technika haków. Reprezentacje kolejnych liczb to właśnie tzw. haki, które mogą być tworzone w oparciu o najbardziej odpowiednie dla poszczególnych osób skojarzenia. Pierwsza przykładowa dziesiątka haków wygląda następująco:


1 - świeca   6 - baran
2 - łabędź   7 - kosa
3 - jabłko    8 - bałwan
4 - krzesło   9 - balon
5 - dźwig   10 - rycerz


Załóżmy, że chcemy zapamiętać nr kodu pocztowego: 26-843. Nie będziemy mieć problemu z zapamiętaniem tego numeru, jeśli tylko skojarzymy sobie w wyobraźni każdą cyfrę z odpowiednim hakiem. I tak, powinniśmy wyobrazić sobie np. łabędzia (2), którego na rogi bierze baran (6). Z oddali całą sytuację obserwuje bałwan (8), siedzący na krześle (4) i zajadający się jabłkiem (3).

Podobną procedurę stosujemy przy zapamiętywaniu np. wyrazów. Podczas zapamiętywania informacji za pomocą tej techniki należy przyswoić kilka zasad.

Wszystko, co sobie wyobrażamy powinno być wyraźne. Istotne by była to akcja, odbywająca się pomiędzy elementem do zapamiętania a hakiem.

Należy unikać tworzenia obrazów banalnych, statycznych i starać się by były one niezwykłe, odrealnione.

Odtwarzanie treści zapamiętanych za pomocą techniki haków polega na przywołaniu w pamięci obrazów kolejnych haków. A skojarzenia pojawią się samoistnie.

By sprawnie i efektywnie wykorzystywać technikę haków, wystarczy umieć posługiwać się pierwszą trzydziestka haków.

Uczenie się przez zrozumienie


Wykuć, zdać, zapomnieć. Taką metodę większość studentów stosuje. Jednak po co mamy poświęcać tyle czasu na naukę, na wkucie poszczególnego materiału aby za jakiś czas poszło to w niepamięć? 
Otóż jest jedna forma nauki w której coś nam zostanie w pamięci po dłuższym czasie, a wiedza nie pójdzie w las.
W przypadku tej formy uczenia o utrwaleniu danego materiału i jego zapamiętaniu decyduje zrozumienie jego treści. Zrozumienie ułatwia bowiem zakodowanie poszczególnych części materiału, zakłada ich wcześniejszą kategoryzację i organizację. Jest to najbardziej czasochłonna forma uczenia się, stosowana zwykle dopiero wtedy, gdy pozostałe strategie okażą się nieskuteczne. Gwarantuje jednak trwałe zapamiętanie materiału. Dzieje się tak, ponieważ poszczególne jego części powiązane są z informacjami, które już posiadamy i które przechowywane są w magazynie pamięci długotrwałej. Im bardziej znany materiał i im lepiej zorganizowany, tym lepsze jest przechowywanie.
W tej formie nauki wykorzystywane są różne rodzaje procesów poznawczych: pamięć, myślenie, spostrzeganie. Zorganizowanie materiału według jego znaczenia jest podstawą kodowania w pamięci długotrwałej, zatem to czego się w ten sposób nauczymy, na długo pozostanie w naszej pamięci.

niedziela, 25 stycznia 2015



MUZYKA KLASYCZNA I JEJ WPŁYW NA NAUKĘ



Jeśli masz problem z koncentracją i nauką  włącz Mozarta!  Jego muzyka jest jednym z elementów muzykoterapii.
   Jak okazało się z badań nad wpływem muzyki nie tylko na sposób uczenia się i zapamiętywania, lecz także na ogólny stan zdrowia, nauka przy Jego utworach muzycznych pozwala polepszyć koncentrację i pamięć. Co ciekawe, muzyka podnosi poziom inteligencji. Badania, przeprowadzone w ostatnich latach, wykazują, iż studenci, którzy słuchali utworów Mozarta, mieli wyższe wyniki w teście na IQ. Ostatnio udowodniono nawet, że bodźcem pomagającym budowę dróg neuronalnych jest muzyka. Drogi te zaś mają znaczący wpływ na rozwój pamięci, języka i poczucia przestrzeni.
  Dlaczego Mozart ? Otóż, kompozycje muzyki klasycznej i chorałów gregoriańskich charakteryzują się wysoką częstotliwością dźwięków, zgodnych z rytmem pracy serca. Muzyka równoważy wówczas procesy emocjonalne, pozwala na lepszą współpracę między organizmem a zewnętrznymi bodźcami, a co za tym idzie ułatwia zrelaksowanie się.

Mapa myśli, a uczenie się.

Ludzie od zarania dziejów tworzyli notatki w takich celach jak zachowania pamięci, komunikacji, rozwiązywania problemów i analizowania, kreatywnego myślenia i przypominania. Cechą charakterystyczną technik używanych do tych celów to używanie słów, zdań, list, linii, logiki, linearności,, czy numerów. Widać to zwłaszcza w ostatnich wiekach. Wszystkie z tych technik używają tylko lewej półkuli mózgu. Wiadomo jednak, że dopiero połączenie z prawą półkulą, czyli pobudzenie wyobraźni, wymiarów, kolorów, przestrzeni, rytmu – wzmaga wielokrotnie zdolność nauki i zapamiętywania, kreatywności i pozwala na pełne wykorzystanie mocy swojego umysłu. Taką możliwość dają właśnie Mapy Myśli.

Wady zwykłych notatek.


Zbyt długie – ważne myśli można wyrażać za pomocą słów–kluczy. Są to rzeczowniki lub czasowniki, które wywołują ciąg skojarzeń, przywołując całe zagadnienie. Tradycyjne notatki to zbiór wielu słów wypełniaczy ze słowami kluczowymi, które trudno znaleźć. Utrudnia to budowanie związków między ważnymi pojęciami.
Trudne do zapamiętania. Notatki standardowe są jednokolorowe, linearne, mało atrakcyjne dla mózgu. Z tego względu ciężko jest je przyswoić. Umysł nudzi się nimi, a nawet wyłącza podczas ich czytania (ile razy złapałeś się na myśleniu o czymś innym, podczas nauki?). Informacje przyswojone szybko zanikają.
Zabierają dużo czasu. Podczas tradycyjnego notowania, tracimy mnóstwo cennego czasu zapisując zbędne słowa, czytając je, szukając słów niosących informację (słowa klucze). Szacuje się, że tracimy do 90% czasu na zbędne czynności podczas tworzenia i powtarzania liniowych notatek!
Nie pobudzają mózgu do twórczej pracy. Linearne zapiski uniemożliwiają tworzenie i wykorzystanie skojarzeń. Notatki takie trudno jest rozszerzać czy uzupełniać o nowo zdobytą wiedzę, dając fałszywe poczucie kompletności. W konsekwencji umysł nie wykracza poza te granice, trzyma się schematu i tłumi proces myślenia.

Mapy Myśli a uczenie się

Mózg dobrze wchłania informacje, jeśli zastosujemy pewne zasady poznane w psychologii. Te same zasady wykorzystuje się także tworząc Mapy Myśli. Używamy w nich obrazów, słów kluczowych, skojarzeń i mnemotechnik. Jest to kolejny argument, który świadczy o skuteczności tworzenia Map Myśli i przewadze nad notatkami liniowymi.

Szybka nauka – Zasady zapamiętywania:

1. Syntezja. Jest to połączenie wielu zmysłów do zapamiętywania. Używając więcej niż jednego zmysłu, umysł znacznie lepiej zapamiętuje informacje. Im więcej zmysłów użyjesz, tym szybciej zapamiętasz i łatwiej sobie przypomnisz wprowadzoną wiedzę.
Zmysły: wzrok, słuch, zapach, dotyk, kinestezja. Tworząc obraz na Mapie Myśli, staraj się aby słowa klucze przywoływały wymienione zmysły.
2. Ruch. Znacznie łatwiej zapamiętujemy filmy w których jest jakaś akcja, które są w ruchu, niż nieruchome obrazy. Tworząc Mapy Myśli używaj obrazów które przywołują ruch.
3. Skojarzenia. Cokolwiek chcesz zapamiętać, musisz to połączyć z czymś, co już znasz, co jest stabilne w Twoim mentalnym środowisku. Przypominając informacje, nieświadomie tworzysz ciąg skojarzeń. Tak samo w Mapach Myśli, łączysz główny temat z kolejnymi zagadnieniami, tworzysz odnośniki – ułatwiając tworzenie skojarzeń.
To tak jak z wieszakiem. Chcąc powiesić ubranie, musisz powiesić je na czymś co jest już stabilne w środowisku (wieszak, hak, gwóźdź w ścianie). W pustej przestrzeni ubranie spadnie. Tak samo w umyśle. Informacja wpuszczona do próżni przepadnie. Informacja którą połączysz z czymś co juz znasz – zostanie zapamiętana.
4. Humor. Pamiętamy dobrze to, co nas bawi. Wykorzystaj to w Mapach Myśli!
5. Wyobraźnia. Jak powiedział Einstein, wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Wiedza jest ograniczona, podczas gdy wyobraźnia jest nieograniczona. Im bardziej korzystasz z wyobraźni podczas nauki, tym lepiej! Tworząc Mapy Myśli pobudzaj swoją wyobraźnię za pomocą obrazów, symboli i słów–kluczy. Wyobrażaj sobie to, co notujesz.
6. Numeracja. Numery to domena lewej półkuli. Sekwencje, kolejność – pomagają w zapamiętywaniu i przypominaniu informacji. Tworząc Mapy Myśli możesz numerować gałęzie i słowa kluczowe.
7. Symbolizm. Językiem podświadomości, która odpowiada za pamięć są symbole. Zamiast nudnych, zwykłych słów, naucz się używać symboli. Stwórz własny system symboli, w którym każdy będzie miał przypisane znaczenie. Symbolami można też zapisywać pojęcia abstrakcyjne, trudne do zapamiętania.
8. Kolory. Twój umysł kocha kolory. Kolorowe obrazy działają twórczo na wyobraźnię, wzbudzają zainteresowanie, pomagają zapamiętywać. Rysując Mapy Myśli używaj jak najwięcej kolorów. Akcentuj to, co najważniejsze (np. na czerwono), rysuj pod tematy w konkretnych kolorach, twórz kolorowe obrazki i symbole.
9. Wyolbrzymianie. To, co wyróżnia się z tłumu – zapamiętujesz łatwo. Wykorzystaj to w tworzeniu obrazków do Map Myśli.

sobota, 24 stycznia 2015

Ćwiczenia fizyczne - na poprawę pamięci

Regularny trening nie tylko poprawia naszą sprawność fizyczną, ale również dobrze wpływa na nasze zdolności pamięciowe. Połączenie ćwiczeń fizycznych z intelektualnymi może być najlepszym sposobem na usprawnienie funkcjonowania mózgu. Naukowcy przebadali grupę osób, które ćwiczyły przez 6 min na rowerkach stacjonarnych i porównali ich z inną grupą, która w tym momencie leniuchowała. Okazało się, że grupa aktywnych osób uzyskała wyraźnie wyższe wyniki od leniuchujących. Przyczyną wydaje się tu być jedna z substancji chemicznych, które uwalniane są do mózgu pod wpływem aktywności fizycznej.
Ćwiczenia fizyczne mogą również wpłynąć na zwiększenie rozmiarów mózgu, co przekłada się na jego pojemność.  Zalecana dawka ruchu na poprawę pamięci to co najmniej 20 min dziennie. Ja polecam przede wszystkim bieganie na świeżym powietrzu, które świetnie dotlenia nasz mózg oraz uwalnia endorfiny (hormony szczęścia), które poprawiają nasz nastrój. Świetnym relaksem jest bieganie(bądź inny rodzaj ćwiczeń) plus słuchanie ulubionej muzyki, mamy wtedy połączenie przyjemnego z pożytecznym.