Ludzie od zarania dziejów tworzyli notatki w takich celach jak zachowania pamięci, komunikacji, rozwiązywania problemów i analizowania, kreatywnego myślenia i przypominania. Cechą charakterystyczną technik używanych do tych celów to używanie słów, zdań, list, linii, logiki, linearności,, czy numerów. Widać to zwłaszcza w ostatnich wiekach. Wszystkie z tych technik używają tylko lewej półkuli mózgu. Wiadomo jednak, że dopiero połączenie z prawą półkulą, czyli pobudzenie wyobraźni, wymiarów, kolorów, przestrzeni, rytmu – wzmaga wielokrotnie zdolność nauki i zapamiętywania, kreatywności i pozwala na pełne wykorzystanie mocy swojego umysłu. Taką możliwość dają właśnie Mapy Myśli.
Wady zwykłych notatek.
Zbyt długie – ważne myśli można wyrażać za pomocą słów–kluczy. Są to rzeczowniki lub czasowniki, które wywołują ciąg skojarzeń, przywołując całe zagadnienie. Tradycyjne notatki to zbiór wielu słów wypełniaczy ze słowami kluczowymi, które trudno znaleźć. Utrudnia to budowanie związków między ważnymi pojęciami.
Trudne do zapamiętania. Notatki standardowe są jednokolorowe, linearne, mało atrakcyjne dla mózgu. Z tego względu ciężko jest je przyswoić. Umysł nudzi się nimi, a nawet wyłącza podczas ich czytania (ile razy złapałeś się na myśleniu o czymś innym, podczas nauki?). Informacje przyswojone szybko zanikają.
Zabierają dużo czasu. Podczas tradycyjnego notowania, tracimy mnóstwo cennego czasu zapisując zbędne słowa, czytając je, szukając słów niosących informację (słowa klucze). Szacuje się, że tracimy do 90% czasu na zbędne czynności podczas tworzenia i powtarzania liniowych notatek!
Nie pobudzają mózgu do twórczej pracy. Linearne zapiski uniemożliwiają tworzenie i wykorzystanie skojarzeń. Notatki takie trudno jest rozszerzać czy uzupełniać o nowo zdobytą wiedzę, dając fałszywe poczucie kompletności. W konsekwencji umysł nie wykracza poza te granice, trzyma się schematu i tłumi proces myślenia.
Mapy Myśli a uczenie się
Mózg dobrze wchłania informacje, jeśli zastosujemy pewne zasady poznane w psychologii. Te same zasady wykorzystuje się także tworząc Mapy Myśli. Używamy w nich obrazów, słów kluczowych, skojarzeń i mnemotechnik. Jest to kolejny argument, który świadczy o skuteczności tworzenia Map Myśli i przewadze nad notatkami liniowymi.
Szybka nauka – Zasady zapamiętywania:
1. Syntezja. Jest to połączenie wielu zmysłów do zapamiętywania. Używając więcej niż jednego zmysłu, umysł znacznie lepiej zapamiętuje informacje. Im więcej zmysłów użyjesz, tym szybciej zapamiętasz i łatwiej sobie przypomnisz wprowadzoną wiedzę.
Zmysły: wzrok, słuch, zapach, dotyk, kinestezja. Tworząc obraz na Mapie Myśli, staraj się aby słowa klucze przywoływały wymienione zmysły.
2. Ruch. Znacznie łatwiej zapamiętujemy filmy w których jest jakaś akcja, które są w ruchu, niż nieruchome obrazy. Tworząc Mapy Myśli używaj obrazów które przywołują ruch.
3. Skojarzenia. Cokolwiek chcesz zapamiętać, musisz to połączyć z czymś, co już znasz, co jest stabilne w Twoim mentalnym środowisku. Przypominając informacje, nieświadomie tworzysz ciąg skojarzeń. Tak samo w Mapach Myśli, łączysz główny temat z kolejnymi zagadnieniami, tworzysz odnośniki – ułatwiając tworzenie skojarzeń.
To tak jak z wieszakiem. Chcąc powiesić ubranie, musisz powiesić je na czymś co jest już stabilne w środowisku (wieszak, hak, gwóźdź w ścianie). W pustej przestrzeni ubranie spadnie. Tak samo w umyśle. Informacja wpuszczona do próżni przepadnie. Informacja którą połączysz z czymś co juz znasz – zostanie zapamiętana.
4. Humor. Pamiętamy dobrze to, co nas bawi. Wykorzystaj to w Mapach Myśli!
5. Wyobraźnia. Jak powiedział Einstein, wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Wiedza jest ograniczona, podczas gdy wyobraźnia jest nieograniczona. Im bardziej korzystasz z wyobraźni podczas nauki, tym lepiej! Tworząc Mapy Myśli pobudzaj swoją wyobraźnię za pomocą obrazów, symboli i słów–kluczy. Wyobrażaj sobie to, co notujesz.
6. Numeracja. Numery to domena lewej półkuli. Sekwencje, kolejność – pomagają w zapamiętywaniu i przypominaniu informacji. Tworząc Mapy Myśli możesz numerować gałęzie i słowa kluczowe.
7. Symbolizm. Językiem podświadomości, która odpowiada za pamięć są symbole. Zamiast nudnych, zwykłych słów, naucz się używać symboli. Stwórz własny system symboli, w którym każdy będzie miał przypisane znaczenie. Symbolami można też zapisywać pojęcia abstrakcyjne, trudne do zapamiętania.
8. Kolory. Twój umysł kocha kolory. Kolorowe obrazy działają twórczo na wyobraźnię, wzbudzają zainteresowanie, pomagają zapamiętywać. Rysując Mapy Myśli używaj jak najwięcej kolorów. Akcentuj to, co najważniejsze (np. na czerwono), rysuj pod tematy w konkretnych kolorach, twórz kolorowe obrazki i symbole.
9. Wyolbrzymianie. To, co wyróżnia się z tłumu – zapamiętujesz łatwo. Wykorzystaj to w tworzeniu obrazków do Map Myśli.